Blog

Afl. 50 Onthulling, Onthechting en Overgave

Klik HIER voor YouTube filmpje

Ida: Ja, Madama. Vandaag hebben we een podcast die misschien wel alle thema's samenvat van de afgelopen tijd. Het is onze 50e podcast. En het is ook een bijzondere week, want deze week vieren we dat we 34 jaar samen zijn. En op 12 april word jij 75 en heb je dus ook al een carrière achter de rug van ruim 55 jaar. En daarom is dit nu een heel goed moment om eens even stil te staan, te reflecteren en te kijken van wat zijn nou de belangrijkste inzichten?

Ja, het is wel een beetje veelgevraagd misschien, van de afgelopen 55 jaar. Er zijn een aantal thema's die er als het ware uitrollen. En dat lijkt me ongelooflijk boeiend om daar aandacht aan te besteden. En zoals gezegd, het is onze vijftigste podcast. Maar wij gaan ook een pauze inlassen. Want wij willen heel graag weer verder en we zijn aan het nadenken over een ander format.  Maar we komen terug. Don't worry. Maar het is even tijd voor pas op de plaats. Dat zeg ik alvast voordat ik het vergeet. Nu gaan wij naar jou en ga ik jou vragen. Wat zijn de belangrijkste thema's En ik doe even een voorzetje. All is nothing, nothing at all.

Madama: Ja ja. Klein voorzetje. Nou inderdaad, ik werd op een nacht in India, Rajasthan wakker. Midden in de nacht. Met deze zin All is nothing, nothing is all. En toen ik later in Nederland terugkwam werd het eigenlijk All is nothing, nothing at all. Dus dat vond ik nog mooier. En wat betekent dat nou? Nou, er zijn eigenlijk drie. Hoe noem je dat? Aanhakingspunten? Nou, ten eerste Shiva, die mij dus in feite geroepen heeft, want dat heb ik eigenlijk nog niet zo goed verteld. Maar wij kwamen dus aan op de hele bijzondere laatste feestdag van Shiva. En Shiva betekent eigenlijk Shiva, That which is not. En waarom ben ik geroepen door Shiva? Omdat ik inderdaad, terwijl ik onder de douche stond en Shivoham luisterd. Dat is een heel mooi lied. All is Nothing, all is nothing dus hetzelfde thema. I am not this, I'm not that, I'm not my blood. I'm not my person, I'm not. Dat is een heel mooi Shivoham heet dat. En toen kreeg ik het idee, we gaan naar India en heb ik ook aan Ida voorgesteld. Inderdaad vanwege die 34 jaar dat het tijd werd om onze huwelijksreis te maken. Nou dus als jullie de vorige podcast hoop ik allemaal beluisterd hebben, dan zie je hoe bijzonder het was. Maar dit aspect van all is nothing, nothing is all, nothing at all is dus eigenlijk ook. Shiva is dus een kennis die al 18 miljoen jaar geleden ooit werd gezegd in de Upanishads bij Manu.  De Veda's is een hele oude wijsheid die de rishi's deelden. Dus dan is het natuurlijk des te leuker en wonderbaarlijker als het dan anno 2025 weer via mij terugkomt. En daarom dacht ik al van ja, wat is nou de essentie van alles waar ik dan in mijn 75 jaar naar op zoek ben geweest? Maar ik zou bijna zeggen het. Ze noemen het ook That.  Dat het Dat is, is natuurlijk ook al eeuwen oud. Maar je kunt ook zeggen Paramatma, oftewel de Ene is eigenlijk Ben ik er nou mee bezig of is de Ene altijd met mij bezig. En zo denk ik eigenlijk dat het andersom is. Dat het er altijd al is. En dat is All is nothing dus consciousness, want nothing is natuurlijk consciousness, alles is consciousness. Maar om bewust te worden dat alles bewustzijn is, dat kost je je leven. En dat wordt ook altijd gezegd in alle leringen hè. Van de reis is eigenlijk al naar iets wat er al is, en dat is all is nothing, nothing at all. Dus als ik mijn 55 jaar terugkijk naar al mijn gedichten en ik zal er straks ook eentje voorlezen. Altijd was er iets heel aparts in mijn werk. Ik voelde altijd ik hoor nergens bij, Wat is het nou eigenlijk? Het is niet een reactie op de maatschappij. Het is niet dit, het is niet dat. Het is ook niet alleen gevoel, het is transcendent. Maar wat is dat transcendent? Nou, eigenlijk in mijn hele oeuvre, ben ik eigenlijk altijd bezield geweest en dat zeg ik ook bijvoorbeeld in Hemelpoorten 'Onthecht hecht ik mij aan het niets'. Ik weet ik nog goed dat ik dat schreef bij ‘de Bruid’. En dus dat thema van onsterfelijkheid hield mij altijd bezig. Maar ondertussen ben je een sterfelijk mens en dat is net zo reëel als All is nothing en nothing at all. Dus het is complementair en het is ook iets wat je, ik zou maar zeggen, bij vlagen bewust wordt. Dus de ene keer zit je heel erg in het genieten en de kracht van the One en dan tegelijkertijd en dat is de wijsheid denk ik, misschien komt ie met de jaren, dat je tegelijkertijd weet dat het vergankelijk is. En dat is natuurlijk ook weer zo'n oer wijsheid dat iedereen kent. Maar voel het maar. Voel bij alles wat je doet tegelijkertijd dat het er niet toe doet. En dat is niet nihilistisch bedoeld, maar meer als: het is niet je ik, je schenkt het. Wat ik ook in vorige thema's heb gezegd je schenkt het aan het leven omdat het je geschonken is.

Ida: Ja, Madama, je zegt dus aan de ene kant het doet ertoe en het doet er niet toe. En dat is eigenlijk ook een ander thema wat ook hier heel nauw aan verwant is, maar wat je ook zo mooi hebt gezegd Walk on the imprint of water. En wat bedoel je daar nou precies mee?

Madama: Nou, dat is ook iets wat mij wandelend, ja, ik geloof ergens in de Noordwijk of zoiets, maar in ieder geval prachtig langs de zee. En ineens hoor ik 'Walk upon the imprint of water' en dat zie je dan ook. En ook bij het zand zie je dan zo die reflecties, als daar dan wat water ligt. En het klinkt heel simpel, maar tegelijkertijd heeft het me weer jaren gekost om het echt te snappen. En eigenlijk door dat all is nothing and nothing at all, begin ik te snappen van kijk, er is dan de realiteit. Laten we dat noemen de causale realiteit, de echte realiteit. Wat een innerlijke werkelijkheid is hè? Want er is natuurlijk alleen maar de innerlijke werkelijkheid, maar jij drukt dat uit, dus jij geeft een expressie door de inspiratie van het ene, van hoe je het ook noemen wilt, je essentie Atma Ik Ben.  Van binnenuit voel je, ik wil me uitdrukken. De inspiratie wil eruit in expressie. En die expressie, die is eigenlijk net zo reëel als dat wat voor jou van binnen is. Alleen wat is het verschil? De innerlijke werkelijkheid is als het ware consciousness is dus bewustzijn, is een ideeënwereld is imagination, is eigenlijk dus letterlijk en figuurlijk niet tastbaar, niet materialistisch. En de materie dient jou eigenlijk en daarom is het ook een prachtige eenheid. Die Oneness die bloei, dat het naar buiten komt. Dat is eigenlijk die imprint. De essentie is eigenlijk dat wat je bent en de expressie daarvan is de imprint on water. En waarom on water?

Omdat het een spiegeling is. En ik heb ook prachtige foto's genomen, zowel in India als gewoon hier ook in Maasbracht. Van die realiteit, die scherpte als iets door stilstaand water of wat dan ook gespiegeld wordt. Dan zie je het haarscherp, die reflectie dat je denkt ja, maar ook licht en schaduw en noem het op. Het is een enorme intense beleving als je ziet dat jouw expressie, zoals ik, ook al die duizenden schilderijen heb gemaakt. Maar tegelijkertijd ben ik nog steeds hetzelfde. Terwijl uit mij zijn duizenden schilderijen gekomen. Is het van me afgenomen? Nee, het heeft mij verrijkt. Dus Ik Ben het is. Het is nooit minder geworden. Integendeel. Tegelijkertijd zijn die schilderijen ook van zichzelf. En zo zijn al jouw daden en al jouw handelingen. Het zijn allemaal gebeurtenissen die er echt zijn. En tegelijkertijd zijn ze er ook niet, want het is een expressie van dat wat je bent en dat wat je bent, jouw Atma, je eigen zijn in combinatie met de Bron die jou inspireert in jouw eigen zijn om jezelf uit te drukken. Die combinatie die maakt dat je dus dat kan accepteren. Noem het maar de vergankelijkheid en dus die onthechting is niet van nou, ik doe maar niks. Ja, sommige mensen denken dat, dat dat het is. Moeten ze vooral denken. Ik denk juist: je mag je helemaal uitdrukken met alles en nog wat. Maar uiteindelijk is het niet een illusie, maar een spiegeling, vind ik beter, van dat wat jij bent.

Ida: Ja Madama, dat is heel mooi wat je zegt en ik zie het ook helemaal voor me. En als je kijkt op YouTube zul je het ook zien. Prachtige foto's die dus laten zien een weerspiegeling in het water. Waardoor je niet meer weet van wat is nou echt of niet echt. En wat je net ook zei, dat spreekt me ook heel erg aan. Dat is dat je eigenlijk ook onthecht bent. Dat thema van onthechting, dat is ook iets wat denk ik bij jou door de jaren heen steeds meer duidelijk is geworden. Ik ga jou nu vragen wat betekent onthechting voor jou?

Madama: Ja, ik heb al een beetje gezegd. Dus kijk ten eerste na India is de onthechting nog veel groter geworden, in de zin van, het is daar ook weer die spiegeling. Je ziet eigenlijk de relativiteit, zowel van de hele westerse ideeën, maar ook de manier waarop mensen daar met elkaar omgaan. Tenminste, wij hebben daar erg veel uit gehaald. Maar voor mij is onthechting wat ik probeer uit te leggen. Kijk, ik ben mijn hele leven kunstenaar, kunstenaar, kunstenaar en ik heb er ook letterlijk en figuurlijk alles aan opgeofferd. Maar juist en daarom zijn we ook die podcast begonnen met Beyond Art en Spirit I AM. Dus dat was eigenlijk het hele thema al waarom we deze podcast maakten. Dat ik steeds meer merkte Ja, kunst is leuk en het blijft mijn essentiële uitdrukking en vind ik ook een van de belangrijkste uitdrukkingen. Als mensen via kunst zowel kunnen genieten, belevingen kunnen hebben als de kunstenaars die zich dus op die manier kunnen uitdrukken. Maar het blijft inderdaad een spiegeling en de werkelijke groei, de werkelijke energie die zou je eigenlijk moeten stoppen in de zelfrealisatie, in het werkelijk beseffen elke seconde. Dus dat is die dubbelheid van alles. Nothing and nothingat All dat alles een reflectie is van een innerlijke rijkdom. Innerlijk koninkrijk. Het Koninkrijk Gods is in jezelf. Nou ja, dat kent iedereen die uitdrukking. 'Ken uzelf' maar ga het maar doen, weet je wel. En dat vind ik zo interessant dat het nu mijn passie is. Dat kunst nu als het ware is verheven tot de kunst van zelfrealisatie. En nogmaals, wat ik al zei, 55 jaar was het natuurlijk al zo maar om werkelijk tot die essentie te komen van dus dat is waar het over gaat, over het niets. Het niets dat zich continu wil uitdrukken in allerlei prachtige bloesem. Dus het is prachtig, die bloesem. En dan paps. Net als die magnolia, hup daar ligt het weer als sneeuw op het gras. En het was prachtig. Je hebt alles gegeven, die boom heeft alles gegeven. En dan ligt het daar weer. Tot volgend jaar. Dus die enorme onthechting eigenlijk, die je continu om je heen ziet, maar zelf ben je altijd gehecht aan alles en absoluut en dit en dat mensen, dingen, ideeën, huizen hè. Het is allemaal iets wat je uiteindelijk gaat loslaten, maar niet loslaten waar het alleen om gaat ,maar de realiteit van alles is bewustzijn. En waarom vind ik dat zo belangrijk van als wij nou veel meer als maatschappij en daar wil ik me echt wel op mijn kleine manier groot in maken. Dat ik dat wil leven. Dat ik wil laten zien, dat straalt die rijkdom uit. Dat je alles hebt, maar dat je alles hebt ontvangen. Waarom ontvangen? Omdat het namelijk uiteindelijk als een geur, als een fragrance niets is. En dat is zo iets dubbels wat ik zo boeiend vind dat alleen je eigen innerlijk en de straling van dat bewustzijn, dat jij het leven mag inademen en uitademen en dat het uiteindelijk nou van iedereen is om het dan maar zo te zeggen. En tegelijk is het individueel.

Ida: Ja, dat thema van die onthechting, dat is dus iets wat natuurlijk al veel langer bij jou speelt, maar wat nu als het ware nog extra is aangezet. En zoals je zelf ook een keer zei het is eigenlijk een shift in je bewustzijn. En daarbij moest je ook denken aan Nijinsky. Daar heb je ook een hele mooie hommage aan gemaakt van schilderijen, aquarellen et cetera. Misschien is het goed om te zeggen eerst, waarom jij ziet dat Nijinsky ook die relatie heeft met die shift en dan gaan wij een gedicht voorlezen. Jij gaat een gedicht voorlezen wat je al in 1985 gemaakt hebt. Ja, maar wat als ik dit nu lees? En als jullie dat nu horen? Ja, dat is onvoorstelbaar. Het is weer right on target. Het is weer net alsof het net gemaakt is. Alsof het gaat over zoals de wereld ook op dit moment in elkaar steekt. 

Madama: Ja, nou, dat is dus de shift is eigenlijk. Daarom zei ik al, ik wil me daar hard voor maken. Vind ik altijd zo'n rare zin. Maar ik wil uitdrukken dat de shift is, de hele wereld gaat door de shift, dat we dus inderdaad veel meer als kosmische wezens moeten leven.  Dat is mijn passie nu. Maar wat het belangrijkste eigenlijk is dat Nijinsky bijvoorbeeld, hij is dus de danser, uit de tijd van Diagolev. Nou ja, de grootste danser, hij is eigenlijk de Shiva van het Russische Ballet. En hij heeft op een gegeven ogenblik dus, nou ja, werd hij zo'n beetje uitgedaagd om te moeten dansen voor een stelletje soldaten, zullen we maar even zeggen. En dat weigerde hij. Hij kreeg gewoon als het ware een shift, zo noem ik dat en kon nooit meer dansen. Is ook opgenomen in een Asylum, in een gekkenhuis. Heeft daar geloof ik dertig jaar doorgebracht omdat de één zegt schizofrenie, de ander zegt dat. Voor mij is het gewoon die absoluutheid van, ja maar kijk, daar is de creatie, daar is mijn kunst. Hij zei ook altijd Ik Ben en iedereen zei toen megalomaan. Nou, nu weten wij dat het gewoon een echte ervaring van het Ik Ben is. Het Zijn in ons en hij kon dat niet meer combineren en dat is bij hem heel drastisch gegaan.  Ik wil het natuurlijk heel anders doen, ik ga het gewoon helemaal integreren. Maar ik heb toen een Hommage aan hem geschreven en we hebben het in Nederlands, Engels en Russisch zelfs uitgevoerd toen. En waarom? Omdat ja, inderdaad, de danser die dus de schoonheid, maar ook net als Shiva de vernietiging kende.  Hij had ook zoiets van ja, maar zo hoef ik het niet. Dan is de schepping ook voor mij niet meer op die manier nodig. Dus bij deze zal ik het nu voorlezen.

Summer Solstice

Hommage aan de danser Nijinsky

Op het laatste terras
waar nog leven mogelijk was
voordat de mens
met zijn onvergeeflijke
vernietigingsdrang
en onoverkomelijke waanzin
de gevederde vormen 
en onderzeese levens 
vermorzeld heeft.

De zwarte zon 
kondigt een nieuwe 
evolutie aan 
het universum
spreidt haar vleugels 
over hen, 
die nog zien 
zonder ogen 
voelen 
de taal van de wind 
die ons in een storm 
als zandkorrels zal voeren 
over het uitgestrekte 
strand 
van een lege aarde
naar de zee.

Moeder en vruchtbaar
water voor de nieuwe mens
de zwarte zware trom
keert zich om

De blauwe god
van de vorm gekregen 
adem 
staat op 
uit het graf 
waarin men hem 
heeft gestopt
(zolang de destructie duurt)
hij is de wederopstanding
van het licht-gezicht

zijn tranen zijn
de transparante parels
als gebedsmolen
voor de ziel
om eenheid met de geest
van het heelal 
en haar glorie

de nieuwe aarde
zonder horizon
eeuwige ruimte
de mens immaterieel
als lucht
wit en zilver
goud en zijde
voelbaar en vloeibaar
stroom van energie

deze aarde is de baarmoeder
de fysieke ruimte,
waaruit het etherische
kan ontstaan

zoals het brons
uit het klei
gegoten wordt.

Transformeer
de dans is de uiterlijke vorm
van de innerlijke ademtocht.

Regenereer
een nieuw lichtlichaam
een nieuw perspectief.

Formeer 
de wereld als reflectie 
van de universele harmonie
zonder elkaar is geen schepping
zonder elkaar is geen dialoog
alleen de zwarte zon
in zichzelf besloten
als de eeuwige bron
de grote zware trom
in de nacht

de absolute stille  

kracht.

Madama 1985

Ida: Ja, maar dat is weer een hele tekst die ongelooflijk veel in zich heeft en wat ik al eerder zei, dat dat eigenlijk dus al veertig jaar geleden is dat jij dit schreef en dat dat thema dus nu, veertig jaar later, op een dieper niveau nog steeds een thema is waar jij mee bezig bent. Ja, ook met bewustzijn en de nieuwe aarde, De nieuwe aarde. Ja precies, de stille kracht,

Madama: Ja, kijk de nieuwe aarde is natuurlijk heel interessant. Dat is net als Walk on the imprint of water. Kijk, de nieuwe aarde, daar doe ook vrij lang over om het echt te snappen: wat is nou die nieuwe aarde? Is het nou echt? De één zegt nou de hele aarde, die, dat, zus zo. Maar uiteindelijk is die nieuwe aarde natuurlijk het leven in het bewustzijn dat alles bewustzijn is. Dat alles is beweging. Dat is ook weer die onthechting. Alles komt en gaat en dat is de dans, de dans van de schepping. Vandaar dat Nijinsky mij natuurlijk ook zo aansprak. Want alles is dans. En ik heb ook net gelezen dat Agni dus vuur betekent. Eigenlijk ook beweging. Alles. Er is geen schepping mogelijk zonder beweging. En dat is die stille trom zoals ik dat zeg, van als alles in zichzelf besloten is. Die stille kracht, die zit als het ware helemaal nog in de knop. Dus die moet nog die relatie maken met als het ware de materie, met de substantie, met het uitdrukken van zichzelf. En het één kan niet zonder het ander, want dan is er geen schepping, maar altijd vanuit het bewustzijn dat alles uiteindelijk een uitdrukking is, een manifestatie van iets. Realisatie mag je ook zeggen van iets wat uiteindelijk in zichzelf al perfect is, dus dat noemen ze ook in India Paramatma. Het doordringt. Het straalt uit, net als de zon straalt hij, dus die stralen komen eruit. Maar die zon blijft gewoon de zon. Nou en dat is volgens mij het beste beeld van de mens. We zijn een zon. We zijn allemaal een zon. We hebben allemaal die vitale kracht om te scheppen, om te stralen, om door te geven. Maar uiteindelijk blijven we in onszelf een geheel. De uitdaging van de creatie is: Wat is de bron van waaruit jij schept? Is het je ego van kijk mij eens, ik kan dit, ik kan dat. Is het om iemand anders te overtroeven? Dus dat is natuurlijk ook typisch deze maatschappij, die eeuwige durende competitie. Het moet altijd meer, beter en noem het op. En als je dat dan niet hebt of bent, dan krijg je zoiets van Jezus ben ik wel voldoende? Voldoe ik wel? Nou en dat vind ik gewoon, als we het hebben dan over de shift en onthechting: Ja, je bent voldoende. Ja, je hebt het in je de zon en wat wil de zon? En is ook logisch, want het is de natuur van de zon. Die wil zich uitdrukken. En natuurlijk zit er een ritme in van dag en nacht. Dus de ene keer ben je meer naar binnen gericht om op te laden in jezelf en dan ga je weer naar buiten. Expressie krijg je dus die prachtige deling van dat wat in jou leeft. Maar altijd  tenminste dat is mijn adagium. Zorg altijd dat het in die zin jouzelf verrijkt en daardoor de ander. Want zonder dat, dat wat in jou zit werkelijk als het ware gewogen is op de weegschaal van het Licht, van Waarheid anders is het een leugen, een illusie en is het werkelijk niks toevoegend aan dat wat wij noemen het leven. En net als Nijinsky dat je dan zegt Ik pas. Dank u wel, dat hoef ik niet. Dus druk je uit, van binnenuit, vanuit het allerhoogste bewustzijn. Ik ben het licht zelf.

Ida: Ja Madama, dank je wel voor deze reflectie. Prachtige thema's die we behandeld hebben. All is Nothing, nothing at all. Onthechting. Shift Walk on the imprint of water. Wat is consciousness? Wat is creatie? En hoe druk je jezelf uit? En zoals gezegd, dit is de 50e podcast. Voorlopig even pauze, maar we komen terug, dus stay tuned!